تعیین ارزش آب برای دام
در محیط دامداری، ارزش آب برای دام، بسیار حائز اهمیت است. آیا تلیسه و گاوهای مرتع، به آب آشامیدنی تمیز دسترسی دارند؟ در انبار لبنیات چند بار در روز قدم می زنید؟ در این سفرهای روزانه در انبار، تمیزی کاسه ها یا مخازن و در دسترس بودن آب را بررسی کنید.
آب ارزان ترین و حیاتی ترین ماده مغذی برای گاوهای شیری است.
تهیه منبع مناسب آب تمیز برای عملکردهای اساسی بدن مانند ادرار، تنفس و دفع گرما ضروری است؛ 87 درصد شیر، آب است. میزان آب در گاوهای شیری بین 56 تا 81 درصد وزن بدن آن ها متغیر است. به ازای هر واحد وزن یک گاو شیری با تولید بالا در مقایسه با هر دام خشک نیاز به آب بیشتری دارد. یک گاو شیرده 30 تا 50 گالن آب در روز مصرف می کند.
زمانی که دام استرس گرما را تجربه می کند، مصرف آب دو برابر و تامین آن، اهمیت بیشتری پیدا می کند. برای حصول اطمینان از این که همه گاوها از آب کافی و تمیز برخوردار هستند، یک روش مدیریتی لازم است. دمای آب آشامیدنی، کیفیت و در دسترس بودن آن و میزان رطوبت موجود در خوراک بر میزان آبی که یک گاو در طول روز می‌نوشد، تأثیر می‌گذارد.
گاوهای شیری از دو منبع اصلی یکی از آن 60 تا 80 درصد آب آشامیدنی و درصد دیگر آن رطوبت موجود در خوراک تامین می کند.
برخی از عواملی که می توانند بر مصرف آب تأثیر بگذارند عبارتند از:
- مصرف ماده خشک
- تولید شیر
- میزان ماده خشک جیره
- دمای محیط
- مصرف سدیم
آب می تواند از طریق بزاق، ادرار، مدفوع، شیر، مقدار محدودی از تعریق و از طریق تبخیر روی سطوح بدن و دستگاه تنفسی از دست برود. گاوهایی که در انبارهای کراوات هستند، در مقایسه با گاوهایی که در محیط قدیمی هستند، تنها حدود 7 بار در روز آب می نوشند. یک گاو شیری هر روز بین 10 تا 60 دقیقه را صرف نوشیدن آب می کند. گاوها می توانند خیلی سریع آب زیادی بنوشند. با این حال، اگر فضای آبخوری به اندازه کافی بزرگ نباشد یا سرعت جریان آب خیلی کند باشد، ممکن است گاوها مجبور باشند برای رفع نیازهای آبی خود منتظر بمانند یا ممکن است در طول بازدید از آبخوری اصلا نتوانند بنوشند. طراحی یک سیستم آبی که به راحتی در دسترس باشد. جریان ورود به مخزن باید حداقل 30 گالن در دقیقه سرعت داشته باشد.
آبخوری های دام معمولاً با افزایش سرعت جریان، زمان نوشیدن کاهش و مصرف کلی آب در روز افزایش می یابد. ارائه دبی مناسب برای آبخوری ها به اندازه مخزن آب مهم است. تأمین ایستگاه‌های آب در سرتاسر انبار می تواند برای گاوهای مطیع‌تر نیز فرصتی برای نوشیدن فراهم کند. هنگامی که انبارهای لبنیات را زیاد می کنید، مطمئن شوید که فضای کافی برای این تعداد گاو وجود داشته باشد.
توصیه های کلی برای محیط آبخوری در انبار لبنیات عبارتند از:
- برای هر گاو فضای محیط آن 2 تا 4 اینچ باشد.
- ارتفاع مخزن آب بهینه 24 تا 32 اینچ است .
- فضای کافی در محل آبخوری فراهم کنید تا 20 درصد گاوها بتوانند یک بار آب بنوشند.
- مخزن آب در فاصله 50 فوتی تخته خوراک قرار گیرد.
- آب باید بلافاصله پس از بازگشت از شیردوشی در دسترس باشد.
- تلیسه ها باید به ازای هر20 حیوان یک فضای آبی با اندازه مناسب دسترسی داشته باشند.
پیشنهاد های ذکر شده در مورد گاوها و تلیسه های مرتع نیز صدق می کند. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که گاوها 30 تا 50 درصد از کل آب مصرفی روزانه خود را در عرض 1 ساعت یا بیشتر پس از دوشش می نوشند. این زمان همچنین یک دوره اوج برای تمیز کردن تجهیزات شیردوشی است. بنابراین، جریان آبی که به آبخوری ها می رود ممکن است کاهش یابد.
گاوها هرگز نباید منتظر بمانند تا مخزن آب پر شود. محدود کردن دسترسی آب تازه، تمیز و با کیفیت، حتی برای تنها 2 ساعت در مرتع، می تواند تولید شیر را سریع تر از کمبود هر ماده مغذی دیگری کاهش دهد. آبخوری ها در محلی قرار گیرند که به گاوها اجازه دهند همزمان بنوشند و غذا بخورند، با این روش می‌توانند مصرف ماده خشک و تولید شیر را افزایش دهند.
- گاوها نباید بیش از 15 تا 20 غرفه یا 50 فوت برای دسترسی به منبع آب سفر کنند.
در انتخاب مکان برای مخزن آب نیز باید عرض کوچه را در نظر گرفت. در حین نوشیدن دام، باید فضای کافی برای دیگر حیوانات وجود داشته باشد. کیفیت آب یکی دیگر از عوامل مهمی است که باید چند بار در سال نظارت شود. نمونه آب را می توان از مزرعه شما جمع آوری و به آزمایشگاه فرستاده شود؛ تا از نظر جنبه های شیمیایی و فیزیکی مانند مواد معدنی، نیترات-نیتروژن، کل مواد جامد محلول و محتوای باکتری مورد ارزیابی قرار گیرد.
جدول زیر سطوح غلظت مواد معدنی در منبع آب را نشان می دهد که به طور بالقوه می تواند مشکلاتی برای حیوان ایجاد کند. سطوح غلظت مواد معدنی منجر به افزایش جامدات محلول و تکثیر آلاینده های آن می شود و در نتیجه باعث طعم بدمزه آب می شود. سطوح بالای 3000 میلی‌گرم در لیتر باعث می‌شود آب طعم «خاموش» داشته باشد و در نتیجه دام مصرف آب را کاهش می دهد.
تجهیزات شیردوشی باید با آبی که کل باکتری کلیفرم در هر 100 میلی‌لیتر صفر است؛ تمیز شود. اگر کود دامی منبع آب را آلوده کند، باعث افزایش باکتری و مشکلات جدی برای گاو به وجود می آورد. برای جلوگیری از این مشکل، می توان یک پایه بلند در اطراف آبخوری ها و مخازن آب استفاده کرد.
تمیز کردن مکرر آبخوری ها، مخازن آب می تواند از تجمع باکتری ها جلوگیری کند. آبگیرها باید با محلول کلر ضعیف تخلیه و تمیز شوند. حداقل هفته ای یک بار با آب شیرین پر تا تازگی و کیفیت آب حفظ شود. این شامل سطل ها، کاسه ها و مخازن آب گوساله و تلیسه است.
| معدنی | غلظت/mg/L |
|---|---|
| فلز مس | بزرگتر از 1 |
| آهن | بزرگتر از 3% |
| منگنز | بزرگتر از5% |
| نیترون/نیترات | بزرگتراز 20 |
| سدیم | – |
| کلرید | بزرگتراز250 |
| سولفات | بیشتر از 1000 |
آب نقش مهمی در رشد شکمبه دارد و باید از روز اول به گوساله ها عرضه شود. گوساله ها ممکن است در ابتدا هیچ آبی ننوشند اما در دسترس نگه داشتن آن باعث کنجکاوی و احتمالا حیوانات زودتر آب بنوشند.
کلام آخر
دامداران نباید ارزش آب برای دام را در پرورش و افزایش تولید شیر دست کم بگیرند. تامین آب تمیز برای تمام سنین گاو و گله های مولد امری ضروری است.